AI regisseert nu jouw vergeten filmshots
PLUS: ChatGPT weigert huiswerk te maken, de spiegelmethode voor slimmere AI-output, en een humanoid robot voor een prikkie (5900 euro)
De AI-wereld ontwikkelt zich razendsnel, en AI Report houdt je op de hoogte. Twee keer per week de nieuwste ontwikkelingen, tools en inzichten via onze nieuwsbrief en podcast.
🗞️ Het belangrijkste nieuws
Runway Aleph: eindelijk AI-videobewerking waar je echt iets aan hebt
Stel, je hebt net een perfecte take opgenomen, maar realiseert je dat je eigenlijk een close-up nodig had. Of erger nog, er bungelt een microfoonhengel in beeld. Normaal gesproken betekent dat opnieuw draaien of uren postproductie. Maar wat als je gewoon tegen je computer kon zeggen: “genereer een close-up,” of “haal die microfoon weg”? Met Runways nieuwe AI-model Aleph is dat geen toekomstmuziek meer.
Wat is dit precies?
Vergeet even al die AI-tools die complete video’s uit het niets toveren. Runway gooit het over een andere boeg met Aleph, een AI-model dat bestaande beelden bewerkt op manieren waar menig filmmaker van gaat watertanden. Het systeem analyseert je bronmateriaal en kan vervolgens ingrijpende aanpassingen doorvoeren die normaal gesproken uren postproductiewerk zouden kosten.
De mogelijkheden zijn indrukwekkend divers. Je kunt nieuwe camerahoeken genereren vanuit één opname, objecten toevoegen of verwijderen, de belichting volledig aanpassen, personages ouder of jonger maken, en zelfs complete achtergronden vervangen. Het klinkt bijna te mooi om waar te zijn, maar de eerste demonstraties laten verbluffend realistische resultaten zien. Ervaar bijvoorbeeld opnieuw een iconische Matrix-scene:
Van middagzon naar gouden uurtje
Wat Aleph bijzonder maakt, is de manier waarop het complexe bewerkingen toegankelijk maakt. Neem bijvoorbeeld het aanpassen van belichting. Wie wel eens heeft geprobeerd om opnames die in de felle middagzon zijn geschoten er achteraf uit te laten zien als gouden-uurmateriaal, weet hoe frustrerend dat kan zijn. Met Aleph typ je simpelweg “maak er een zonsondergang van” en het systeem past niet alleen de kleurtemperatuur aan, maar ook schaduwen, reflecties en de algehele sfeer van de scène. Geef je shot bijvoorbeeld de Blade Runner-behandeling:
Het genereren van nieuwe camerahoeken is misschien wel de meest revolutionaire functie. Stel je voor: je hebt één mastershot opgenomen en kunt achteraf beslissen dat je toch liever een close-up of een low angle had gehad. Aleph genereert die hoeken voor je, waarbij het de consistentie van de scène behoudt. Voor kleine producties die niet het budget hebben voor uitgebreide dekking kan dit een wereld van verschil maken.
Praktijkervaring uit het veld
Cristobal Valenzuela, CEO van Runway, demonstreerde de kracht van Aleph door een complexe handmatige workflow voor een dag-naar-nachteffect te vergelijken met simpelweg Aleph vragen om “maak er nacht van”. Wat normaal uren werk zou kosten, was nu een kwestie van seconden. “Het voelt bijna als valsspelen,” merkte hij op tijdens zijn demonstratie.
Onze Xiang, die naast haar werk voor AI Report ook films maakt, is onder de indruk: “Dit is de meest concreet bruikbare tool die ik tot nu toe heb gezien voor makers. Als deze mogelijkheden waarmaken wat ze beloven, vertegenwoordigen ze een enorme verschuiving in hoe films kunnen worden gemaakt. De mogelijkheid om camerahoeken te genereren kan crewgroottes en draaidagen verminderen.”
De keerzijde van de medaille
Natuurlijk zijn er kanttekeningen. Ten eerste is de tool nog niet breed beschikbaar – alleen enterprise- en creatieve partners krijgen voorlopig toegang. Daarnaast blijven belangrijke vragen onbeantwoord. Hoe gaat Aleph om met beelden in hoge resolutie? Wat gebeurt er met kleurruimte, tijdcode en metadata? En misschien wel de belangrijkste vraag: hoe betrouwbaar en consistent zijn de resultaten bij verschillende soorten bronmateriaal?
Ook de impact op de filmindustrie mag niet onderschat worden. Als één tool taken kan overnemen die voorheen coloristen, VFX-artiesten en extra cameraoperators vereisten, wat betekent dat dan voor de werkgelegenheid in deze sectoren? Het is een discussie die we al vaker hebben gevoerd bij AI-ontwikkelingen, maar die hier extra urgent wordt gezien de brede reikwijdte van Aleph.
Waarom is dit belangrijk?
Voor Nederlandse filmmakers en contentmakers kan Aleph een doorbraak betekenen. Kleinere producties krijgen toegang tot technieken die voorheen alleen weggelegd waren voor grote budgetten. Een vergeten microfoonhengel in beeld? Weg ermee. Te laat beseft dat je toch een tegenlichtopname nodig had? Geen probleem.
Maar belangrijker nog: Aleph lijkt de eerste AI-videotool die echt bruikbaar is voor professionele producties. Waar veel AI-videotools interessante maar onbruikbare experimenten opleveren, richt Aleph zich op concrete problemen die elke filmmaker kent. Het is geen vervanging voor goede planning en vakmanschap, maar een krachtig hulpmiddel dat het creatieve proces kan versnellen en verrijken.
Of Aleph zijn beloftes kan waarmaken, zal de komende maanden moeten blijken wanneer meer gebruikers toegang krijgen. Hoe dan ook, de grens tussen wat tijdens de opname moet gebeuren en wat in de nabewerking kan, wordt met rasse schreden verlegd. En dat opent fascinerende nieuwe mogelijkheden voor verhaalvertellers met beperkte middelen maar onbeperkte verbeeldingskracht.
ChatGPT gaat je huiswerk niet meer maken (maar helpt je het wel te begrijpen)
Terwijl studenten nog zitten te genieten van de zomervakantie, gooit OpenAI een knuppel in het hoenderhok. ChatGPT krijgt een speciale studiemodus die weigert kant-en-klare antwoorden te geven. In plaats daarvan stelt de chatbot je vragen – als een soort digitale Socrates die je dwingt zelf na te denken.
Wat is er aan de hand?
OpenAI lanceert Study Mode, een nieuwe functie die ChatGPT verandert van antwoordmachine in persoonlijke leercoach. De modus is direct beschikbaar voor alle gebruikers, ook die met een gratis account. Je activeert hem door ‘/study’ te typen of via chatgpt.com/studymode.
Het systeem werkt volgens de socratische methode: in plaats van direct antwoorden te geven, stelt ChatGPT gerichte vragen die je helpen zelf tot inzichten te komen. De AI past zich aan je niveau aan, biedt hints wanneer je vastloopt en checkt of je de stof echt begrijpt met tussentijdse quizzen.
“Als ChatGPT wordt ingezet als tutor, kan het academische prestaties aanzienlijk verbeteren,” zegt Leah Belsky, vicepresident onderwijs bij OpenAI. “Maar wanneer het wordt gebruikt als antwoordmachine, belemmert het juist het leerproces.”
Het geheim? Een slim geschreven instructie
Het meest verrassende aan Study Mode is misschien wel hoe simpel het onder de motorkap werkt. AI-onderzoeker Simon Willison dook in de techniek en ontdekte dat zowat de hele functie draait op wat we een ‘systeemprompt’ noemen – zie het als een soort gebruiksaanwijzing die ChatGPT vertelt hoe het zich moet gedragen.
“Ik ben nog steeds gefascineerd door hoeveel hefboomwerking AI-labs krijgen door zorgvuldige toepassing van systeemprompts,” schrijft Willison op zijn blog. “In dit geval gebruiken ze het om een volledig nieuwe functie van het platform te creëren.”
Een systeemprompt is in feite een set instructies die de AI krijgt voordat jij ook maar iets typt. Het is alsof je een acteur backstage instructies geeft over welke rol hij moet spelen. Voor Study Mode luiden die instructies onder andere:
"Wees een benaderbare maar dynamische leraar die de gebruiker helpt leren door hen door hun studie te begeleiden. [...] Bovenal: DO NOT DO THE USER'S WORK FOR THEM. Beantwoord geen huiswerkvragen – help de gebruiker het antwoord te vinden door samen te werken."
OpenAI werkte met leraren, wetenschappers en onderwijskundigen om deze instructies op te stellen. Het resultaat: een compleet nieuwe manier van interactie, puur door andere woorden te gebruiken in de aanwijzingen aan de AI.
De wapenwedloop om studentenaandacht
OpenAI is niet de enige die studenten probeert te verleiden met slimme leerfuncties. Concurrent Anthropic lanceerde al in april een vergelijkbare Learning Mode voor Claude. Google kondigde vandaag ook nieuwe studietools aan, waaronder een canvasmodus voor het maken van studiegidsen.
Ondertussen schieten apps als Gauth van ByteDance (onze recensie hier) – die huiswerk oplost met een simpele foto – als paddenstoelen uit de grond.
Abhi Muchhal van OpenAI’s productteam legt uit wat Study Mode anders maakt: ‘In plaats van meteen een lange, uitgebreide uitleg te geven, vraagt het systeem eerst: “Hé, waar ben je naar op zoek? Wat is je huidige niveau?” Het gaat om maatwerk.’
Het olifantje in de kamer
Natuurlijk is er een voor de hand liggend probleem: met één muisklik schakel je van Study Mode terug naar de reguliere ChatGPT die wel gewoon antwoorden geeft. OpenAI heeft geen tools voor ouders of schoolbesturen om studenten in de leermodus te houden.
Ze moeten zichzelf motiveren om de functie daadwerkelijk te gebruiken in plaats van te vertrouwen op ChatGPT om een antwoord uit te spugen. Voor pubers met een nog ontwikkelende frontale kwab kan dat behoorlijk lastig zijn.
Sam Altman, CEO van OpenAI, maakt zich minder druk. “Ik herinner me nog dat alle leraren in paniek raakten toen Google uitkwam tijdens mijn middelbare schooltijd,” zei hij recent in een podcast. Net als internet en de rekenmachine ziet hij AI als gereedschap dat je kan helpen ‘beter te denken’.
Waarom is dit belangrijk?
Het contrast is treffend: terwijl AI-bedrijven elkaar de tent uitvechten met steeds slimmere onderwijstools, waarschuwen critici voor een generatie die niet meer zelfstandig kan denken. De hamvraag blijft onbeantwoord: wat gebeurt er met jongeren die voor elk probleem eerst ChatGPT raadplegen?
Voor het Nederlandse onderwijs, dat kampt met personeelstekorten en dalende prestaties, bieden deze ontwikkelingen zowel kansen als uitdagingen. Study Mode zou kunnen helpen bij gepersonaliseerd onderwijs. Maar alleen als studenten de discipline hebben om niet stiekem toch even te spieken bij de reguliere ChatGPT.
⚡ AI Pulse
Zuckerberg biedt miljard dollar, maar niemand hapt toe. Meta-topman Mark Zuckerberg heeft meer dan een dozijn medewerkers van Thinking Machines Lab (het nieuwe bedrijf van ex-OpenAI CTO Mira Murati) benaderd met compensatiepakketten tot wel 1 miljard dollar over meerdere jaren. Opvallend detail: ondanks deze astronomische bedragen heeft nog geen enkele medewerker ja gezegd. Het roept de vraag op: wat heeft dit nieuwe AI-lab in petto dat belangrijker is dan een miljard dollar? En wat zegt het over Meta’s wanhopige pogingen om toptalent binnen te halen voor hun superintelligentieteam?
Anthropics waardering explodeert naar 170 miljard dollar. Het AI-bedrijf achter Claude staat op het punt 3 tot 5 miljard dollar op te halen in een nieuwe investeringsronde, geleid door Iconiq Capital - de investeringsclub van techgiganten als Zuckerberg, Hoffman en Dorsey. Daarmee zou de waardering bijna verdrievoudigen ten opzichte van vier maanden geleden (61,5 miljard). CEO Dario Amodei worstelt ondertussen met een moreel dilemma: om de enorme kosten van AI-ontwikkeling te dekken, moet het bedrijf nu ook geld aannemen van staatsfondsen uit dictaturen - iets wat hij eerder categorisch afwees. “Helaas is ‘geen slecht persoon mag ooit profiteren van ons succes’ een vrij moeilijk principe om een bedrijf op te runnen,” schreef hij in een gelekte memo aan medewerkers.
Microsoft en OpenAI heronderhandelen hun huwelijkscontract. De techgiganten zijn in vergevorderde gesprekken over een nieuwe deal die Microsoft blijvende toegang geeft tot OpenAI’s technologie, zelfs als het bedrijf AGI (kunstmatige algemene intelligentie) bereikt. Onder het huidige contract zou Microsoft dan juist de toegang verliezen - een clausule die steeds problematischer wordt nu OpenAI beweert dichter bij AGI te komen. De onderhandelingen gaan ook over Microsofts aandeel in het nieuwe winstgevende OpenAI (ergens tussen 30-35%) en draaien om de vraag: wat gebeurt er als OpenAI echt zo slim wordt als een mens? De ironie is dat niemand het eens kan worden over wanneer dat punt bereikt is.
Samsung gaat voor 16,5 miljard dollar AI-chips maken voor Tesla. Elon Musk kan niet stoppen met juichen over de deal waarbij Samsung Tesla’s volgende generatie AI6-chips gaat produceren in een nieuwe fabriek in Texas. “Het strategische belang hiervan kan nauwelijks worden overschat,” twitterde hij, terwijl hij aankondigde persoonlijk door de fabriek te gaan lopen om de productie te versnellen. Voor Samsung is het een welkome redding voor hun Texas-project dat kampte met vertragingen en een gebrek aan klanten. Bijkomend voordeel voor Musk: de fabriek ligt handig dicht bij zijn huis.
Chinese start-up biedt humanoid robot voor 5900 dollar. Unitree Robotics lanceert de R1, een programmeerbare robot met 26 gewrichten voor slechts 39.999 yuan (ongeveer 5500 euro). Dat is een fractie van de prijs van vergelijkbare robots, maar er zit een addertje onder het gras: deze robot lijkt verdacht veel op de exemplaren die viral gingen omdat ze burgers leken aan te vallen of volledig doorsloegen na een val tijdens demonstraties. Voor die prijs krijg je blijkbaar een robot die indrukwekkende salto’s kan maken, maar ook spontaan kan besluiten dat het tijd is voor een potje vechten. Zoals ze zeggen: je krijgt waar je voor betaalt.
De toekomst van klimaattechnologie ligt mogelijk in AI
Start-ups die zich richten op AI-oplossingen, hebben een aanzienlijke investeringsgroei gezien. Dit betekent ook een kans voor bestuurders van grote bedrijven. Zo zal een toename van op AI gebaseerde technologische innovaties ervoor zorgen dat topbestuurders een grotere en meer gevarieerde toolkit krijgen om hun doelen op het gebied van koolstofreductie en klimaatbestendigheid te behalen.
🔮 Prompt whisperer
De spiegelmethode: laat AI zichzelf verbeteren via digitale zelfreflectie
Je bent net klaar met een belangrijke presentatie en vraagt een collega om feedback. Die collega blijkt verrassend scherp en geeft drie concrete verbeterpunten, waarna je je presentatie aanpast. Vervolgens vraag je opnieuw om feedback - maar nu op heel andere aspecten. Na drie rondes heb je een presentatie waar je trots op bent. Nu de plottwist: die collega was je eigen spiegelbeeld.
Dit is precies wat de spiegelmethode doet met AI. In plaats van tevreden te zijn met het eerste antwoord, leer je de AI om kritisch naar zichzelf te kijken en stap voor stap beter te worden. Het mooie? Je hebt geen tweede AI-model nodig - dezelfde assistent speelt zowel schrijver als strenge redacteur.
Waarom zou je dit willen?
De cijfers liegen er niet om. Onderzoek toont aan dat AI-modellen die zichzelf feedback geven gemiddeld 20 procentpunt beter scoren op diverse taken - van het schrijven van dialogen tot het oplossen van wiskundeproblemen. Bij het genereren van code stijgt de kwaliteit zelfs met 13 procentpunt.
Maar belangrijker voor jou als gebruiker: het scheelt je een hoop heen-en-weer gepingpong. In plaats van tien keer “kun je dit anders formuleren?” te typen, geef je de AI één keer een slim gestructureerde opdracht en leunt achterover terwijl het systeem zichzelf perfectioneert.
Keep reading with a 7-day free trial
Subscribe to AI Report to keep reading this post and get 7 days of free access to the full post archives.