Perplexity doet miljardenbod op Chrome: meesterzet of marketingstunt?
PLUS: Zorgen over AI-therapeuten en de kracht van megapersona's.
De AI-wereld ontwikkelt zich razendsnel, en AI Report houdt je op de hoogte. Twee keer per week de nieuwste ontwikkelingen, tools en inzichten via onze nieuwsbrief en podcast.
🗞️ Het belangrijkste nieuws
Bod Perplexity op Chrome vergroot strijd rond AI-browsers
Je opent je laptop aan het begin van een werkdag. Zonder na te denken klik je op het Chrome-icoontje om het internet op te kunnen. Die simpele klik staat nu volop in de schijnwerpers. Want de drie jaar oude AI-startup Perplexity heeft een verrassend bod uitgebracht van $34,5 miljard op Google Chrome – de browser met meer dan drie miljard dagelijkse gebruikers. De strijd om de dominante AI-browser is officieel losgebarsten.
Wat is er aan de hand?
Vorig jaar oordeelde een Amerikaanse rechter dat Google een illegale monopolie heeft op de zoekmachinemarkt. Het Amerikaanse ministerie van Justitie kwam vervolgens met een concreet voorstel om dit aan te pakken “Google moet Chrome onmiddellijk en volledig afstoten aan een koper die door de eisers is goedgekeurd”. Een uitspraak van de rechterlijke macht hierover wordt in de loop van deze maand verwacht.
In afwachting van die uitspraak doet Perplexity nu dus alvast een brutaal bod op een van de kroonjuwelen van Silicon Valley. Dit is opvallend aangezien het bod van $34,5 miljard bijna twee keer zo hoog is als de geschatte marktwaarde van de startup. Volgens de chief business officer van Perplexity, Dmitry Shevelenko, wordt het bod ondersteund door 'verschillende grote investeringsfondsen'. Om welke fondsen het gaat blijft is niet bekendgemaakt. Tech-journalist Ben van den Burg van BNR vermoedt dat de bestaande investeerders van Perplexity, zoals Jeff Bezos, Nvidia en Softbank, hier achter zitten.
Hoe werkt het?
De opkomst van generatieve AI heeft een disruptieve werking op de marktposities in de tech-industrie. Zo wordt de dominantie van Google Search in de zoekmarkt voor het eerst in decennia bedreigd door de opkomst van ChatGPT en ziet Apple haar wereldwijde marktaandeel dalen omdat ze nog worstelen met AI-integratie.
Ook in de strategisch interessante browsermarkt kan succesvolle AI-integratie de bestaande verhoudingen op z’n kop zetten. Een AI-browser kan bijvoorbeeld automatisch samenvattingen maken van lange blogs of je helpen betere vergelijkingen te maken bij online winkelen. Microsoft probeert door integratie met Copilot haar gemarginaliseerde browser Edge nieuw leven in te blazen. En naar verluidt wil OpenAI nog deze zomer een eigen AI-browser uitbrengen.
Vorige maand lanceerde Perplexity zelf de eerste volledig AI-gedreven browser Comet, waar wij ook over berichtten. Deze browser werd echter nog niet heel positief ontvangen, waarmee de beoogde strategie, om via innovatie naar marktdominantie te komen, lastig lijkt te worden. Dan maar andersom, moeten ze bij Perplexity gedacht hebben. Eerst dominantie met de aankoop van Chrome, dat een marktaandeel heeft van 74%. Vervolgens Chrome ombouwen tot een AI-first webbrowser en daarmee de toekomst veilig stellen.
Marketingstunt?
Maar hoe realistisch is de beoogde overname van Chrome door Perplexity? Herbert Hovenkamp, professor aan de Carey Law School van de Universiteit van Pennsylvania, geeft aan dat het voor de hand ligt dat Google er alles aan zal doen om verplichte afsplitsing van Chrome aan te vechten. Met waarschijnlijk jarenlang juridisch getouwtrek tot gevolg.
Bovendien schatte de CEO van Google Search-concurrent DuckDuckGo, Gabriel Weinberg, de waarde van Chrome eerder op $50 miljard. Daarmee lijkt het bod van Perplexity opeens niet meer zo reëel. Volgens RBC Capital analist Brad Erickson is OpenAI een kandidaat die veel serieuzer moet worden genomen: "er zullen geïnteresseerde en geschikte kopers zijn – eentje in het bijzonder met een waardering van meer dan 15 keer die van Perplexity”.
Zoekmachine-expert Danny Goodwin benadrukt dan ook dat het bod van Perplexity vooral moet worden gezien als marketingstunt. Dat trucje hebben we immers eerder gezien. Afgelopen voorjaar kondigde Perplexity doodleuk aan dat ze wilden fuseren met TikTok om de Amerikaanse tak van dat bedrijf te gaan hervormen. Daar is sindsdien weinig meer van vernomen.
Waarom is dit belangrijk?
Het bod van Perplexity is zowel provocerend als visionair. Het zet de strijd om toekomstige controle over onze browser radicaal op scherp. Zelfs als het bod vooral symbolisch blijkt, zet het Google onder druk en zet het AI-gestuurd browsen op de agenda.
Voor internetgebruikers is dat een wake-up-call: de browser is niet langer een passief venster, maar een actieve, AI-gestuurde assistent. Wie straks die browser bezit, heeft de afstandsbediening van jouw internetervaring in handen.
ChatGPT als therapeut: de AI-sector maakt zich zorgen
Je voelt je eenzaam, bang en verward. Therapie is te duur en je durft niemand te bellen. Dus open je ChatGPT. De AI luistert, reageert vriendelijk en lijkt je te begrijpen. Maar wat als die digitale troost je juist verder de war in helpt, of zelfs richting een psychose duwt?
Wat is er aan de hand?
De AI-industrie kampt met een onverwacht probleem: mensen gebruiken chatbots steeds vaker als digitale psycholoog. De top drie gebruiksdoeleinden uit onderzoek van Harvard Business Review spreekt voor zich: therapie, levensinrichting en zingeving. Vaak is het waardevol om zulke thema’s met een chatbot te bespreken, maar er kleven serieuze risico’s aan.
Afgelopen week berichtte Nieuwsuur over een jonge man die na intensief gebruik van een AI-chatbot in een psychose belandde. Internationaal zien psychiaters eenzelfde trend: steeds meer meldingen van AI-gesprekken die bestaande wanen versterken of zelfs nieuwe waanbeelden kan veroorzaken.
OpenAI, maker van ChatGPT, erkent het risico. Sinds 5 augustus toont het platform zogeheten break reminders tijdens lange chatsessies: “Je bent al een tijdje aan het chatten — is dit een goed moment voor een pauze?” Inclusief karakteristieke em dash.
Hoe werkt het?
De zorgen draaien om een bekend AI-probleem: het model wil je te vriend houden en zegt dus wat je graag hoort. Behaagzucht, we schreven er eerder al uitgebreid over. Het probleem ontstond binnen ChatGPT na een serie kleine updates in GPT-4o afgelopen voorjaar, waardoor de chatbot opvallend volgzaam werd.
OpenAI draaide dat deels terug in een poging om deze schadelijke dynamiek te doorbreken. Ook werkt het bedrijf inmiddels samen met een panel van psychiaters en artsen, en traint het ChatGPT om signalen van psychische nood te herkennen. De chatbot stelt nu bij gevoelige vragen vaker wedervragen of verwijst door naar hulpinstanties.
Toch lijkt het erop dat dit soort gedrag moeilijk volledig uit te bannen is, zolang dergelijke modellen blijven leren van gebruikersfeedback. Bovendien gaan andere aanbieders van chatbots mogelijk minder zorgvuldig om met deze thematiek.
Meer onderzoek nodig
Zorgt ChatGPT voor psychoses? We weten het niet. De correlaties zijn zichtbaar, maar causale bewijzen ontbreken. Ook zijn er positieve verhalen: gebruikers die zich voor het eerst gehoord voelen, die zich dankzij AI bewust werden van hun mentale klachten, of die juist minder eenzaam zijn geworden.
Onderzoekers pleiten voor gericht onderzoek naar de impact van chatbot-gesprekken op psychisch kwetsbare gebruikers. Daarbij is behoefte aan casusbeschrijvingen van hulpverleners, kwalitatieve interviews met gebruikers, en experimenten waarin varianten van chatbots worden getest op hun invloed op het denken.
Waarom is dit belangrijk?
De chatbot als luisterend oor is geen vergezocht scenario meer. Voor wie geen geld heeft voor therapie, of simpelweg liever anoniem blijft, is een AI die altijd beschikbaar is een aantrekkelijk alternatief. Maar zonder duidelijke grenzen of toezicht lopen we het risico dat kwetsbare gebruikers verdwaald raken in een spiegelpaleis van bevestiging.
Nederlandse zorgprofessionals, beleidsmakers en AI-ontwikkelaars moeten in actie komen. Niet om AI-therapie te verbieden, maar om scherper in beeld te krijgen wanneer het helpt, wanneer het schaadt, en welke rol technologie mag spelen in de zorg. Want één ding is duidelijk: de AI-therapeut is er al. Nu nog leren hoe we ermee omgaan.
⚡ AI Pulse
Claude krijgt eindelijk een geheugen. Gebruikers van ChatGPT zijn er inmiddels aan gewend: de chatbot onthoudt gewoon waar jullie het gisteren over hadden. Vanaf nu kan dat ook binnen Claude. Handig als je bijvoorbeeld die ene prompt van drie weken geleden wil terugvinden, of wilt voortbouwen op een oude brainstorm. Bij ChatGPT werkt het geheugen tweeledig: specifieke informatie wordt opgeslagen in een aparte geheugenmap en de chatbot kan alle eerdere gesprekken doorzoeken. Claude biedt vooralsnog alleen die laatste functie aan. Wil je voorkomen dat Claude een specifieke chat terugvindt? Dan moet je het gesprek handmatig verwijderen.
Trump ontwikkelt eigen AI-zoekmachine. De Amerikaanse president werkt aan een zoekmachine “zonder woke-bias”, aangedreven door de technologie van Perplexity. De tool, die gaat draaien op Trumps eigen social media platform Truth Social, moet gebruikers ‘waarheid’ voorschotelen in plaats van ‘liberale leugens’. De AI-engine zou in staat zijn tot factchecking, maar het is nog onduidelijk hoe precies. Het project past in een bredere trend: steeds vaker wordt AI ingezet voor politiek gewin. Social media hebben politieke bubbels tot een begrip gemaakt, AI lijkt deze verder te gaan opblazen.
Leg zelf de nieuwe lat voor AGI. In de nieuwe AI-benchmark ARC‑AGI‑3 neemt de mens het weer op tegen de computer, en jij mag meespelen. Via arcprize.org kun je zelf de interactieve minigames testen die ontworpen zijn om ‘echte’ intelligentie te meten: zonder uitleg, zonder taal, puur logisch redeneren. Je voelt direct waarom algemene intelligentie zoveel lastiger is dan een vraag beantwoorden in een chatbot-interface. De games zijn onderdeel van een competitie waar AI-tools zich tot nu toe op stukbijten: de hoogste AI-score bij ARC-2 was nog geen 16% (behaald door Grok 4), tegenover een gemiddelde menselijke score van 66%.
Copilot 3D: Van plaatje naar 3D-projectie in één klik. Microsoft lanceert een nieuwe AI-tool die 2D-plaatjes omzet naar 3D-modellen. Handig voor game-ontwerpers, productontwerpers of iedereen die altijd al een digitale 3D-versie van z’n huisdier had gewild. De tool is gratis, maar alleen toegankelijk via een persoonlijk Microsoft-account. Onze Maarten testte het uit en merkte hoe eenvoudig en snel het werkt. De resultaten zijn wisselend, maar de potentie is duidelijk.
Zet de mogelijkheden van AI om in echte resultaten
Van het versterken van je personeelsbestand tot het ontsluiten van mogelijkheden in de hele waardeketen. Wij helpen je AI, technologie en data te gebruiken om succes te behalen met oplossingen die veilig, schaalbaar en speciaal voor jou ontworpen zijn. Wij staan klaar om je te helpen de volgende stap te zetten, zodat je nieuwe mogelijkheden kunt creëren.
🔮 Prompt whisperer
Megapersona’s: hoe je van ChatGPT een heel stadion vol experts maakt (zonder de koffierekening)
Stel je voor: je wilt weten wat duizend mensen vinden van je nieuwe app-idee. Of je hebt input nodig van honderd verschillende experts voor je marktonderzoek. Vroeger betekende dat wekenlang bellen, mailen en smeken. Nu? Nu heb je megapersona’s – de nieuwste promptingtechniek die van je AI-assistent een compleet onderzoeksteam maakt.
Deze week duiken we in een fascinerende ontwikkeling die de manier waarop we AI gebruiken compleet op zijn kop zet. Vergeet individuele AI-assistents die één expert nabootsen. Met megapersona’s creëer je in één klap honderden, duizenden, zelfs miljoenen virtuele adviseurs. En het mooiste? Er bestaan nu gigantische databases met persona’s die je zo kunt gebruiken. Geen gedoe meer met het verzinnen van karakterbeschrijvingen – gewoon kopiëren, plakken en gaan.
Waarom dit een gamechanger is
Tot nu toe gebruikten de meeste mensen AI-persona’s op kleine schaal. Je vroeg ChatGPT om te doen alsof het een advocaat was, of een dokter, of misschien een historische figuur zoals Nikola Tesla. Handig voor een specifieke vraag, maar wat als je écht representatieve feedback wilt?
Dat is waar megapersona’s om de hoek komen kijken. In plaats van één expert, creëer je een heel panel. In plaats van één testgebruiker, simuleer je er duizenden. Het is alsof je plotseling toegang hebt tot een onbeperkt onderzoeksbureau dat 24/7 voor je klaarstaat – zonder de bijbehorende factuur.
Keep reading with a 7-day free trial
Subscribe to AI Report to keep reading this post and get 7 days of free access to the full post archives.