Trump maakt van AI het nieuwe Wilde Westen
PLUS: OpenAI’s luchtkasteel van 500 miljard dollar, en jouw gids tegen prompt injection
De AI-wereld ontwikkelt zich razendsnel, en AI Report houdt je op de hoogte. Twee keer per week de nieuwste ontwikkelingen, tools en inzichten via onze nieuwsbrief en podcast.
🗞️ Het belangrijkste nieuws
Trump zet AI-koers uit: geen regels, wel datacenters
De Amerikaanse president Trump heeft zijn langverwachte AI-plan uit de doeken gedaan. Waar zijn voorganger Biden nog voorzichtig laveerde tussen innovatie en veiligheid, kiest Trump resoluut voor groei. Het devies: minder regels, meer datacenters, en vooral: China voorblijven. Voor Europese bedrijven die zakendoen met Amerikaanse AI-giganten betekent dit een compleet nieuwe realiteit.
Wat is er aan de hand?
Het Witte Huis presenteerde woensdag zijn AI Action Plan, een blauwdruk die de koers uitzet voor de Amerikaanse AI-ontwikkeling in de komende jaren. Het 23 pagina’s tellende document laat weinig aan de verbeelding over: regels zijn uit, bouwen is in. Trump wil van Amerika de onbetwiste wereldleider in AI maken, en daar mag niets of niemand tussenkomen.
Het plan draait om vier pijlers: het versneld bouwen van AI-infrastructuur zoals datacenters, het schrappen van hinderlijke regels, het versterken van de nationale veiligheid, en het voorblijven van China. Dat laatste is geen bijzaak maar de rode draad door het hele document – ‘nationale veiligheid’ wordt maar liefst 23 keer genoemd.
Van klimaatdoelen naar kilowatts
Vooral de plannen voor datacenters zijn opvallend. Trump wil bestaande milieuwetten zoals de Clean Air Act en Clean Water Act versoepelen om sneller te kunnen bouwen. Federale terreinen – inclusief nationale parken en militaire bases – komen in aanmerking voor de bouw van nieuwe datacenters. En tijdens stroomtekorten? Dan blijven de servers gewoon draaien, ook als de rest van het net overbelast raakt.
Dat laatste is geen theoretisch scenario. Bedrijven als xAI en Meta staan al onder vuur omdat hun datacenters in kwetsbare gemeenschappen voor luchtvervuiling zorgen. Critici beschuldigen xAI ervan in Memphis de milieuregels te omzeilen met gasgestookte turbines die schadelijke stoffen uitstoten. Het nieuwe beleid maakt zulke praktijken alleen maar makkelijker.
Staten monddood maken
Een controversieel onderdeel van het plan is de dreiging richting Amerikaanse staten. Als zij te strenge AI-regels invoeren, kunnen ze federale subsidies vergeten. Het is een slimme zet: eerder deze maand sneuvelde een poging om staten tien jaar lang te verbieden AI te reguleren. Nu probeert Trump via de achterdeur hetzelfde te bereiken.
Het plan draagt de Federal Communications Commission zelfs op om te onderzoeken of staatsregels hun werk hinderen. Aangezien veel AI-toepassingen met internet te maken hebben, geeft dat de federale overheid een stok om mee te slaan.
De mythe van ‘neutrale’ AI
Misschien wel het meest opmerkelijke onderdeel is Trumps kruistocht tegen ‘bevooroordeelde AI’. De overheid mag alleen nog zakendoen met AI-bedrijven die ‘objectieve’ systemen bouwen, vrij van ‘ideologische vooringenomenheid’. Termen als desinformatie, diversiteit en klimaatverandering moeten uit alle risicoanalyses verdwijnen.
Rumman Chowdhury, data-wetenschapper en voormalig Amerikaans gezant voor AI, legt het probleem bloot: “De enige manier om neutraal te zijn is letterlijk niets doen.” Want hoe bepaal je wat neutraal is? Een AI die weigert te antwoorden op vragen over klimaatverandering is net zo bevooroordeeld als een die er wel over praat.
Juridisch expert Eugene Volokh waarschuwt dat het plan mogelijk de Amerikaanse grondwet schendt. “Een bevel dat zegt ‘we doen geen zaken met bedrijven die niet-neutrale AI maken’ schendt waarschijnlijk het eerste amendement,” mailt hij. Het wordt een juridisch mijnenveld.
China als obsessie
Door het hele document loopt de angst voor Chinese dominantie. Het ministerie van Handel moet Chinese AI-modellen screenen op communistische propaganda. Exportcontroles worden aangescherpt, inclusief locatieverificatie in geavanceerde AI-chips. Tegelijk worden bondgenoten verleid met alles-in-eenpakketten van hardware, software en AI-modellen, gefaciliteerd door Amerikaanse ontwikkelingsbanken.
Deze China-focus verklaart ook waarom Trump open AI-modellen omarmt – niet uit liefde voor transparantie, maar als reactie op Chinese successen zoals DeepSeek. Amerikaanse bedrijven met opensourcemodellen zoals Meta kunnen hun geluk niet op.
Waarom is dit belangrijk?
Voor Nederlandse en Europese bedrijven die met Amerikaanse AI-partners werken, verandert het speelveld drastisch. De nadruk op snelheid boven veiligheid betekent dat producten sneller op de markt komen, maar mogelijk ook met meer risico’s. De eis voor ‘neutrale’ AI kan leiden tot systemen die bepaalde onderwerpen mijden – met alle gevolgen voor de bruikbaarheid.
Belangrijker nog: dit plan zet de toon voor de wereldwijde AI-ontwikkeling. Als Amerika vol inzet op groei zonder grenzen, volgen andere landen mogelijk uit concurrentieoverwegingen. Het Europese model van voorzichtige regulering komt verder onder druk te staan.
Voor consumenten betekent het waarschijnlijk snellere toegang tot krachtigere AI-tools, maar ook minder bescherming tegen mogelijke risico’s. En voor het klimaat? Datacenters die in natuurgebieden gebouwd mogen worden en die voorrang krijgen op het stroomnet beloven weinig goeds.
Trump presenteert dit alles als de weg naar “een nieuw gouden tijdperk van menselijke vooruitgang”. Of het eerder de opmaat wordt naar een digitaal wilde westen, zal de tijd leren. Eén ding is zeker: de AI-wedloop is nu officieel een sprint geworden. En bij sprintjes sneuvelen de veiligheidsmaatregelen meestal als eerste.
Het AI-project van 500 miljard dollar dat niemand van de grond krijgt
Zes maanden geleden stonden ze nog glunderend naast Trump in het Witte Huis: Sam Altman, Masayoshi Son en Larry Ellison. Zij presenteerden toen Stargate, een 500 miljard dollar kostend AI-infrastructuurproject. Nu blijkt het ambitieuze plan vooral een luchtkasteel. Terwijl de partners ruziën over bouwlocaties, sluit OpenAI stilletjes megadeals met andere partijen.
Wat is er aan de hand?
Het prestigieuze Stargate-project, dat Amerika’s AI-dominantie moet veiligstellen, komt maar niet van de grond. Volgens bronnen van de Wall Street Journal zijn OpenAI en SoftBank het oneens over cruciale onderdelen van hun samenwerking, waaronder waar de datacenters moeten komen. Van de beloofde 100 miljard dollar aan ‘onmiddellijke’ investeringen is nog geen cent besteed aan concrete bouwprojecten.
De ambities zijn inmiddels flink teruggeschroefd. In plaats van een netwerk van hypermoderne AI-faciliteiten, mikken de partners nu op één bescheiden datacenter in Ohio tegen het einde van dit jaar. Voor een project dat zichzelf vergeleek met de aanleg van het spoorwegennetwerk in de 19e eeuw, is dat een pijnlijke terugval.
OpenAI gaat zijn eigen gang
Terwijl de onderhandelingen vastlopen, heeft OpenAI de handen vrijgemaakt. Het bedrijf tekende zojuist een kolossale deal met Oracle: 30 miljard dollar per jaar voor 4,5 gigawatt aan datacapaciteit. Dat is evenveel stroom als twee Hooverdammen produceren, genoeg voor vier miljoen huishoudens.
Pikant detail: deze Oracle-deal levert bijna net zoveel capaciteit op als Stargate voor heel 2025 had beloofd. En SoftBank? Dat staat aan de zijlijn te kijken. OpenAI noemt ondertussen bestaande projecten in Texas gewoon Stargate, ook al heeft SoftBank er niets mee te maken. Dat het handelsmerk bij de Japanners ligt, lijkt niemand te deren.
Sons miljardengok
Voor Masayoshi Son is het een zoveelste teleurstelling in zijn AI-jacht. De SoftBank-topman pompte al 140 miljard dollar in twee megafondsen om de AI-bedrijven van de toekomst te vinden. Resultaat: hij miste OpenAI én al zijn concurrenten, terwijl flops als WeWork zijn reputatie besmeuren.
Nu heeft Son 30 miljard in OpenAI gestoken – de grootste start-upinvestering ooit. SoftBank moest er schulden voor maken en bezittingen verkopen. Ironisch genoeg wil Son naar verluidt nóg meer investeren, ondanks het geharrewar over Stargate.
Musk bemoeit zich ermee
Elon Musk, die al vanaf dag één beweerde dat SoftBank het geld niet heeft, reageert triomfantelijk op het WSJ-artikel: “Ze hebben het gewoon niet.” Voor één keer lijkt zijn cynisme gerechtvaardigd. Want terwijl Son en Altman vorige week nog via videoverbinding beweerden dat hun ‘wonderbaarlijke partnerschap’ floreert, blijkt de praktijk anders te zijn.
Waarom is dit belangrijk?
Deze mislukking laat zien hoe moeilijk het is om de torenhoge AI-ambities waar te maken. Datacenters bouwen blijkt complexer dan PowerPoint-presentaties maken: je hebt locaties nodig, miljarden aan AI-chips, gigantische hoeveelheden stroom, en partijen die het eens worden over wie wat betaalt.
Voor de AI-industrie is het een realitycheck. OpenAI verliest jaarlijks miljarden en gokt erop dat advertenties en betalende klanten straks de torenhoge infrastructuurkosten zullen dekken. Met contracten van 30 miljard per jaar – drie keer hun huidige omzet – is dat een gevaarlijke weddenschap.
Het goede nieuws: de AI-infrastructuur wordt hoe dan ook gebouwd, alleen niet via het grote Stargate-spektakel. Het slechte nieuws: de beloftes van politici en techmiljardairs over AI-projecten moet je met een flinke korrel zout nemen. Zelfs als ze in het Witte Huis worden aangekondigd.
Hoe je wantrouwen tegen AI omzet in optimisme
Bestuurders hebben in het algemeen hoge verwachtingen van AI, maar worstelen ook nog met een gebrek aan vertrouwen. Wij geven drie acties die CEO’s kunnen ondernemen om hun wantrouwen tegen technologie om te zetten in een onderbouwd optimisme.
🔮 Prompt whisperer
Prompt injection: zo bescherm je je AI-systemen (deel 2)
Welkom bij het tweede deel van onze prompt injection-special. Dinsdag lieten we je zien hoe makkelijk het is om AI-systemen te manipuleren – van onschuldige chatbots die ineens bedrijfsgeheimen spuien tot AI-agenten die je creditcard gebruiken voor een gokje. Vandaag de tegenaanval: concrete technieken om jezelf én je AI-systemen te beschermen. Want hoewel we prompt injection misschien nooit helemaal kunnen uitbannen, kunnen we het wel beheersbaar maken.
De fundamentele uitdaging
Voordat we in de oplossingen duiken, even een realitycheck. Het beschermen tegen prompt injection is als het beveiligen van een gebouw met alleen maar glazen muren – je kunt het moeilijker maken om binnen te komen, maar de fundamentele kwetsbaarheid blijft. Waarom? Omdat het vermogen om instructies te begrijpen en op te volgen precies is wat AI waardevol maakt.
Maar laat je niet ontmoedigen. Er zijn genoeg slimme manieren om de risico’s drastisch te verminderen. En het mooie is: veel van deze technieken kun je direct toepassen, of je nu een doorsnee ChatGPT-gebruiker bent of een developer die complexe AI-systemen bouwt.
Deel 1: bescherming voor iedere AI-gebruiker
Laten we beginnen met wat jij vandaag nog kunt doen om veiliger met AI om te gaan. Want of je nu ChatGPT gebruikt voor je huiswerk, Claude voor je marketingteksten, of Cursor voor je code: deze tips maken direct verschil.
Keep reading with a 7-day free trial
Subscribe to AI Report to keep reading this post and get 7 days of free access to the full post archives.