Google geeft AI eigen creditcard (en jou de afschriften)
PLUS: OpenAI bouwt tiener-ChatGPT met ouderlijk toezicht, China verbiedt NVIDIA-chips, en vijf pijlers voor de nieuwste generatie AI-modellen
De AI-wereld ontwikkelt zich razendsnel, en AI Report houdt je op de hoogte. Twee keer per week de nieuwste ontwikkelingen, tools en inzichten via onze nieuwsbrief en podcast.
🗞️ Het belangrijkste nieuws
Google lanceert betaalprotocol voor AI-agents (en 60 grote bedrijven doen al mee)
Je hebt net een AI-assistent gevraagd om concertkaarten te kopen zodra ze beschikbaar komen. Maar wacht even – hoe weet je straks zeker dat je AI-buddy niet stiekem een duurder kaartje heeft gekocht? Of erger: hoe bewijs je dat jij toestemming gaf als er iets misgaat? Google denkt het antwoord te hebben met een nieuw betaalprotocol dat de financiële wereld nu al omarmt.
Wat is er aan de hand?
Google heeft het Agent Payments Protocol (AP2) gelanceerd, een open standaard die het mogelijk maakt voor AI-agents om veilig betalingen te doen namens gebruikers. Het protocol werkt als een soort digitaal contract tussen jou, je AI-assistent en de verkoper. Meer dan zestig grote bedrijven steunen het initiatief al, waaronder American Express, Mastercard, PayPal, Salesforce en Coinbase.
Het systeem werkt met zogeheten mandaten – denk aan digitale contracten die precies vastleggen wat je AI-agent mag doen. Bij elke aankoop zijn twee handtekeningen nodig: eerst geef je toestemming om te zoeken (Intent Mandate), daarna om daadwerkelijk af te rekenen (Cart Mandate). Alles wordt cryptografisch vastgelegd, zodat achteraf niemand kan zeggen dat er geen toestemming was.
De praktijk: van witte gympen tot weekendtrips
Stel, je vraagt je AI-assistent om nieuwe witte hardloopschoenen te zoeken. Het systeem legt deze opdracht vast in een eerste mandaat. Zodra de agent een paar gevonden heeft, presenteert hij je de winkelwagen. Pas na jouw goedkeuring wordt het tweede mandaat getekend en kan de betaling plaatsvinden. Zo zie je precies wat je betaalt voordat het gebeurt.
Maar het wordt interessanter bij complexere taken. Zeg dat je een weekendje weg wilt plannen met een budget van 700 euro. Je AI-agent kan dan zelfstandig vluchten én hotels boeken binnen je budget – maar alleen omdat je van tevoren exact hebt vastgelegd wat de voorwaarden zijn. Het systeem voorkomt dat je agent eigenwijs een luxehotel boekt omdat hij denkt dat je dat wel leuk vindt.
Waarom nu pas?
“Het huidige betalingssysteem gaat ervan uit dat een mens op de koopknop drukt,” legt Google uit in de aankondiging. Maar wat als een AI-agent dat doet? Wie is er dan verantwoordelijk als het misgaat? Het zijn vragen waar de financiële wereld al langer mee worstelt.
Stavan Parikh, topman betalingen bij Google: “We hebben een gemeenschappelijke basis nodig om veilig te kunnen vaststellen dat een agent daadwerkelijk toestemming heeft om een bepaalde aankoop te doen.” Het protocol moet voorkomen dat we straks een lappendeken krijgen van verschillende systemen die niet met elkaar kunnen praten.
De keerzijde: vertrouwen komt te voet
Natuurlijk zijn er kanttekeningen. Het systeem staat of valt met de betrouwbaarheid van de AI-agents zelf. Als je agent een opdracht verkeerd interpreteert, heb je nog steeds een probleem – al kun je nu tenminste bewijzen wat je oorspronkelijke opdracht was.
Ook privacy is een aandachtspunt. Al je aankoopopdrachten worden vastgelegd in digitale contracten. Weliswaar cryptografisch beveiligd, maar toch: weer een digitaal spoor van je koopgedrag. En wat gebeurt er als hackers toegang krijgen tot de mandaten van duizenden gebruikers?
Bovendien is de vraag of consumenten hier wel op zitten te wachten. Veel mensen vinden het al spannend om hun creditcard aan een webshop te geven, laat staan aan een AI die zelfstandig kan winkelen. Het vertrouwen in AI-systemen moet eerst nog groeien voordat mensen massaal hun portemonnee openstellen.
Cryptomunten welkom
Opvallend is dat het protocol niet alleen traditionele betaalmethoden ondersteunt, maar ook cryptovaluta en stablecoins. Google werkt hiervoor samen met Coinbase, de Ethereum Foundation en MetaMask. Voor de cryptowereld is dit een belangrijke stap: het legitimeert digitale munten als volwaardige betaalmethode in het AI-tijdperk.
Het tekent ook de ambitie van Google. Dit gaat niet alleen over het betalen van je boodschappen, maar over een compleet nieuwe economie waarin AI-agents onderling zaken doen. Denk aan een bedrijfs-AI die automatisch softwarelicenties bijkoopt wanneer dat nodig is, of AI-agents die onderling diensten verhandelen.
Waarom is dit belangrijk?
We staan aan de vooravond van een wereld waarin AI-assistenten niet alleen advies geven, maar ook daadwerkelijk handelen. Dat vraagt om nieuwe spelregels en, bovenal, vertrouwen. AP2 is een poging om dat vertrouwen te creëren door duidelijke afspraken vast te leggen over wie wat mag en wie verantwoordelijk is als het misgaat.
Voor Nederlandse consumenten en bedrijven is het goed nieuws dat grote Europese spelers als Adyen al meedoen. Dat vergroot de kans dat het protocol ook hier snel voet aan de grond krijgt. Al zullen we eerst moeten afwachten of de Europese toezichthouders akkoord gaan met deze nieuwe manier van betalen.
Het echte gevecht zal zich afspelen in de adoptie. Kunnen Google en partners consumenten overtuigen om hun AI-assistent toegang te geven tot hun bankrekening? En durven bedrijven zaken te doen met autonome AI-agents? De technologie is er, nu de menselijke factor nog. Zoals zo vaak in de techwereld: het protocol is slechts de eerste stap. De echte uitdaging is mensen zover krijgen dat ze het daadwerkelijk gaan gebruiken.
OpenAI bouwt aparte ChatGPT voor tieners
Stel, je dochter van vijftien vraagt ChatGPT om hulp bij een creatief schrijfproject over zelfbeschadiging. Moet de AI meewerken of weigeren? OpenAI kiest voor het laatste en kondigt een speciaal afgezwakte versie van ChatGPT aan voor gebruikers onder de achttien. Of tieners zich braaf laten inkapselen in deze digitale kindveilige zone? Dat is een tweede.
Wat is er aan de hand?
OpenAI ontwikkelt een andere ChatGPT-ervaring voor tieners, compleet met leeftijdsvoorspelling en ouderlijk toezicht. Het bedrijf bouwt een systeem dat op basis van gebruikspatronen kan inschatten of iemand jonger dan achttien is. Bij twijfel krijg je automatisch de jeugdversie voorgeschoteld – ‘uit voorzorg’, aldus OpenAI.
Sam Altman, topman van OpenAI, legt in een blogpost uit waarom: “We geven veiligheid prioriteit boven de privacy en vrijheid van tieners. Dit is een nieuwe en krachtige technologie, en we zijn van mening dat minderjarigen hiertegen goed beschermd moeten worden.” Concreet betekent dit: geen flirterige gesprekken met de AI, geen hulp bij het schrijven van verhalen over zelfmoord, en bij acute nood worden ouders of zelfs de autoriteiten gewaarschuwd.
De praktijk: digitaal toezicht nieuwe stijl
Het systeem werkt via gekoppelde accounts. Ouders kunnen hun account verbinden met dat van hun tiener en vervolgens bepalen wat ChatGPT wel en niet mag bespreken. Ze kunnen functies zoals geheugen en chatgeschiedenis uitschakelen, meldingen instellen voor noodsituaties, en zelfs black-outperioden instellen waarin ChatGPT niet beschikbaar is. Een soort digitale avondklok.
Opvallend is dat OpenAI in sommige gevallen om een identiteitsbewijs kan vragen om je leeftijd te verifiëren. Het bedrijf erkent dat dit een inbreuk op de privacy is, maar noemt het ‘een waardevolle afweging’. Voor volwassenen die graag anoniem blijven, is dat minder goed nieuws.
De keerzijde: pubers gonna puber
Natuurlijk zijn er vraagtekens. Welke tiener gaat nou vrijwillig zijn account koppelen aan dat van zijn ouders? De geschiedenis leert dat jongeren bijzonder creatief zijn in het omzeilen van digitale barrières. Van YouTube Kids tot leeftijdsverificatie op sociale media, tieners vinden altijd wel een manier.
Waarom nu?
De timing is geen toeval. OpenAI staat onder druk van toezichthouders en wordt geconfronteerd met rechtszaken over de mentale gezondheidsrisico’s van ChatGPT voor jongeren. Deze week vond er in Washington een hoorzitting plaats over de gevaren van AI-chatbots, met senatoren van zowel de Democratische als de Republikeinse partij die kritische vragen stelden.
Ook de Federal Trade Commission opende vorige week een onderzoek naar de veiligheid van chatbots, waarbij niet alleen OpenAI maar ook Meta, Google en andere techgiganten informatie moeten aanleveren.
Waarom is dit belangrijk?
Deze ontwikkeling markeert een keerpunt in hoe we omgaan met AI en jongeren. Het erkent dat AI-systemen anders zijn dan eerdere technologie – ze worden gebruikt voor diep persoonlijke gesprekken en kunnen grote invloed hebben op kwetsbare gebruikers.
Voor Nederlandse ouders en beleidsmakers is dit een belangrijk signaal. Als Amerikaanse techbedrijven al zulke maatregelen nemen, kunnen we verwachten dat Europese toezichthouders nog strengere eisen gaan stellen. De vraag is alleen of technische oplossingen zoals leeftijdsdetectie en ouderlijk toezicht het antwoord zijn, of dat we fundamenteler moeten nadenken over de rol van AI in het leven van jongeren.
Tieners zullen AI blijven gebruiken, met of zonder toestemming van hun ouders. De uitdaging is om tieners te beschermen zonder hen volledig af te sluiten van technologie die straks een essentieel onderdeel van hun leven zal zijn.
China verbiedt eigen techbedrijven om NVIDIA-chips te kopen (en bouwt intussen hersenen na)
Je bent een Chinese techgigant en hebt net tienduizenden AI-chips besteld bij NVIDIA. Dan belt de overheid: annuleer die order maar, we hebben onze eigen chips nu. Klinkt als een slechte grap, maar het gebeurde deze week bij ByteDance, Alibaba en andere Chinese techreuzen. Terwijl het Westen vreest voor Chinese AI-dominantie, sluit China zichzelf juist af van westerse technologie.
Wat is er aan de hand?
De Chinese internetwaakhond CAC (Cyberspace Administration of China) heeft de grootste techbedrijven van het land verboden om AI-chips van NVIDIA te kopen. Het gaat om de RTX Pro 6000D, een chip die NVIDIA speciaal voor de Chinese markt had ontwikkeld om aan Amerikaanse exportbeperkingen te voldoen. Bedrijven die al bezig waren met testen, moesten direct stoppen en bestellingen annuleren.
Het verbod gaat verder dan eerdere richtlijnen die zich richtten op NVIDIA’s H20-chip. Beijing beweert nu dat Chinese chipmakers zoals Huawei en Cambricon processors maken die net zo goed presteren als NVIDIA’s China-specifieke producten. Of dat klopt? Chinese toezichthouders hebben de afgelopen weken binnenlandse chipfabrikanten aangesproken om hun producten te vergelijken met die van NVIDIA. Hun conclusie: we kunnen het zelf wel.
NVIDIA’s topman reageert teleurgesteld
Jensen Huang, de flamboyante topman van NVIDIA, reageerde woensdagochtend in Londen op het nieuws. “We kunnen alleen een markt bedienen als het land wil dat we er zijn,” zei hij tegen journalisten. “Ik ben teleurgesteld over wat ik zie. Maar China en de VS moeten grotere belangen afwegen, en daar heb ik begrip voor. We zijn geduldig.”
Huang hoopte het onderwerp nog te bespreken met president Trump tijdens diens staatsbezoek aan het Verenigd Koninkrijk. Want voor NVIDIA staat er veel op het spel: bij een volledige ban zou het bedrijf miljarden aan omzet mislopen.
Meer dan protectionisme: China richt op eigen chips
Maar er speelt meer dan alleen handelsoorlog. Chinese ontwikkelaars zetten alles op alles om technologie te ontwikkelen die de westerse standaarden kan overtreffen. Zo publiceerden Chinese onderzoekers onlangs onderzoek over SpikingBrain 1.0, een AI-systeem dat menselijke neuronen nabootst. Het bijzondere: het draait volledig op Chinese MetaX-chips in plaats van NVIDIA-hardware. Het systeem vuurt neuronen selectief af, net als het menselijk brein, in plaats van hele netwerken te activeren zoals ChatGPT dat doet.
De resultaten zijn indrukwekkend. Het model had minder dan 2 procent van de trainingsdata nodig die traditionele modellen vereisen, terwijl het dezelfde prestaties leverde. Tests toonden aan dat het een prompt van 4 miljoen tokens meer dan honderd keer sneller verwerkte dan standaardsystemen. Het onderzoeksteam uit Beijing heeft een gratis versie van Shunxi online gezet die gebruikers kunnen testen, en benadrukt dat het volledig op Chinese technologie draait.
MetaX: de Chinese NVIDIA?
Achter deze technologie zit MetaX, opgericht in 2020 door voormalige AMD-medewerkers. Het bedrijf heeft inmiddels negen rekencentra door heel China met meer dan tienduizend GPU’s in gebruik. Hun C500-chip levert ongeveer 75 procent van de prestaties van NVIDIA’s A100 – niet slecht voor een bedrijf dat pas vijf jaar bestaat.
De Chinese overheid pompt flink geld in deze sector. MetaX kreeg financiering van overheidsfondsen en venture capitalists, en bereidt zich nu voor op een beursgang. Het plan: de Chinese AI-chipproductie volgend jaar verdrievoudigen.
Waarom is dit belangrijk?
Deze ontwikkelingen laten zien dat de AI-wereld niet langer door één ecosysteem wordt gedomineerd. China bouwt in ijltempo een volledig eigen AI-infrastructuur, van chips tot software.
De boodschap van Beijing is glashelder: “Vroeger hoopten mensen nog op hernieuwde NVIDIA-leveringen als de geopolitieke situatie zou verbeteren,” vertelt een Chinese tech-executive aan de Financial Times. “Nu is het alle hens aan dek om het binnenlandse systeem te bouwen.”
Voor NVIDIA is dit slecht nieuws. Het bedrijf ontwikkelde speciaal afgezwakte chips voor China om toch zaken te kunnen blijven doen, maar zelfs die mogen nu niet meer. De vraag is of andere westerse techbedrijven hetzelfde lot wacht. Want als China echt zelfvoorzienend wordt in AI-chips, verandert dat het hele speelveld.
⚡ AI Pulse
OpenAI geeft coders een AI die zeven uur kan doorzwoegen aan hun bugs. OpenAI lanceert GPT-5-Codex, een gespecialiseerd programmeermodel dat zijn ‘denktijd’ dynamisch aanpast aan de complexiteit van de taak – van enkele seconden voor simpele fixes tot marathonsessies van zeven uur voor complexe problemen. Het model presteert aanzienlijk beter dan GPT-5 op refactoring-taken (51,3% versus 33,9%) en bespaart 94% tokens bij eenvoudige opdrachten. OpenAI zet hiermee de aanval in op Claude Code van concurrent Anthropic dat het afgelopen jaar de markt domineerde.
Albanië benoemt AI-avatar als minister (wat kan er misgaan?) Premier Edi Rama presenteerde deze week Diella, een virtuele minister die voortaan alle overheidsaanbestedingen beoordeelt en toekent – naar eigen zeggen de eerste kabinetsfunctionaris die virtueel is gecreëerd door kunstmatige intelligentie. De AI-avatar bedient burgers al via het digitale dienstenportaal van Albanië en verwerkt bureaucratische verzoeken via spraakcommando’s. Rama beweert dat de AI omkoping en bedreigingen uit het besluitvormingsproces elimineert, al blijft onduidelijk welk menselijk toezicht er bestaat.
Gebruik AI als hefboom voor hogere productiviteit in publieke sector
De arbeidsproductiviteit in de Nederlandse publieke sector staat onder druk. Terwijl maatschappelijke verwachtingen stijgen en personeelstekorten oplopen, biedt kunstmatige intelligentie (AI) een unieke kans om deze kloof te dichten. Bekijk onze routekaart.
🔮 Prompt whisperer
De vijf nieuwe pijlers voor redenerende AI: wat écht werkt met de slimste modellen (deel 2)
Dinsdag bespraken we hoe de klassieke fundamenten van promptengineering nog steeds waardevol zijn. Vandaag duiken we in wat er nieuw is. Want de laatste generatie AI-modellen – GPT-5, Claude Opus 4, Gemini 2.5 – werken volgens andere principes.
Deze modellen denken niet alleen sneller, ze denken fundamenteel anders. Ze nemen tijd om te redeneren, wegen opties af, en komen met oplossingen waar wij mensen soms niet eens aan hadden gedacht. Maar alleen als je ze op de juiste manier aanstuurt.
Hier zijn de vijf nieuwe pijlers die het verschil maken tussen middelmatige resultaten en werkelijk indrukwekkende output.
Keep reading with a 7-day free trial
Subscribe to AI Report to keep reading this post and get 7 days of free access to the full post archives.